Đám đệ tử Nho gia há chẳng biết Doanh Vị cùng Hàn Phi vốn chung một chí hướng.

Vị sư thúc trẻ tuổi được Tuân Phu Tử thu nhận làm đệ tử này, tuy không hoàn toàn tán đồng tư tưởng của Hàn Phi, nhiều chỗ thường tranh biện.

Nhưng người ở đây đều hiểu rõ, những cuốn sách Hàn Phi viết ra, tư tưởng tập đại thành của Pháp gia, có một phần do hai người cùng sáng tác.

Chẳng qua vị sư thúc này không thích văn chương, hay nói đúng hơn là không giỏi viết lách, nên mới nhờ Hàn Phi chấp bút, đem tư tưởng của mình tập hợp thành sách.

Thấy Doanh Vị tung hứng phối hợp với mình, Hàn Phi cười lớn, cao giọng: “… Chính là như vậy, khi đó Nghiêu đang làm thiên tử.”

“Vậy lời Khổng Phu Tử nói Nghiêu Thuấn đều thánh minh thì giải thích thế nào?”

“Thánh nhân ở ngôi vua sáng suốt mọi việc, ắt thiên hạ không còn gian tà, đó là lời Khổng Tử.”

“Vậy nếu kẻ làm ruộng, người đánh cá không tranh chấp, đồ gốm không thô lậu, Thuấn cần gì dùng đạo đức để cảm hóa họ?”

“Thuấn đi sửa chữa tệ nạn, vậy tức là Nghiêu có sai lầm.”

“Cho rằng Thuấn hiền năng, ắt phải phủ định sự sáng suốt của Nghiêu; cho rằng Nghiêu thánh minh, ắt phải phủ định hành vi dùng đạo đức cảm hóa của Thuấn.”

“Hai điều đó không thể cùng khẳng định, Khổng Tử nói Nghiêu cũng thánh minh, Thuấn cũng thánh minh, há chẳng phải tự mâu thuẫn sao?”

Hàn Phi ý khí hăng hái, nhìn đám học giả Nho gia hùng hồn biện luận, tiện thể kể cho mọi người câu chuyện mâu và thuẫn mà Doanh Vị học được khi còn nhỏ.

Một phen ngôn từ, khiến đám học trò Nho gia mặt mày đen kịt, có kẻ muốn mở miệng phản bác, nhưng cuối cùng lại phát hiện mình không có chỗ nào để phản bác.

Bởi vì lời Khổng Tử nói thánh nhân dùng đức để giáo hóa, thật sự đầy mâu thuẫn, vấn đề logic này thật khó tranh luận, trừ phi là ngụy biện.

Thấy không ai lên tiếng, Hàn Phi lại đanh thép nói, lại một phen giảng về sự bất cập của việc dùng đức giáo hóa, trình bày tư tưởng Pháp gia của mình.

Hắn rót vào tai đám học trò Nho gia tư tưởng đức giáo vô dụng, thao thao bất tuyệt về việc dùng pháp luật, dùng thủ đoạn hành chính của vua để giáo dục, ràng buộc hành vi của bách tính là tất yếu.

Đám học trò mặt đỏ tía tai, bị Hàn Phi nói cho không còn mảnh giáp.

Phục Niệm nắm lấy chòm râu vừa mới để, thân là chưởng môn Nho gia, hắn lại không thể phản bác vị sư đệ trẻ tuổi này, khiến hắn hổ thẹn khó nói.

Tuân Tử vẫn bất động thanh sắc, dường như không hề để ý việc mình thân là người Nho gia lại dạy ra một kỳ tài Pháp gia như vậy.

“Hay!”

Đúng lúc này, trong sự im lặng, có một tiếng khen ngợi vang lên, mọi người theo tiếng nhìn lại, thấy Doanh Vị đang vỗ tay cười lớn, khen ngợi Hàn Phi, đám học trò Nho gia càng thêm tức giận và buồn bực.

Hàn Phi chắp tay, hắn biết nói đến đây là đủ.

Nếu hắn nói tiếp, đám học trò Nho gia này thẹn quá hóa giận, không giảng luận ngữ mà dùng “luận võ”, Hàn Phi hắn ắt bị đánh cho đầu rơi máu chảy.

Tuy nói Hàn Phi tập hợp sở trường của Pháp gia, nhưng Pháp gia không giống Đạo gia, Nho gia, Mặc gia có môn phái của mình.

Cái gọi là Pháp gia, chẳng qua là một nhóm người có tư tưởng tương tự tổng kết lại mà thành, được gọi là “Pháp”.

Cũng chính vì Pháp gia không phải một môn phái, nên không có nội công tâm pháp gì, người Pháp gia có thể nói là không biết võ công.

Đương nhiên chủ yếu nhất là, tư tưởng Pháp gia không thích hợp cho tất cả mọi người học, càng không thích hợp truyền bá, nếu người người học Pháp gia, thiên hạ mới thật sự đại loạn.

Hàn Phi chắp tay chuẩn bị lui xuống, Doanh Vị đột nhiên gọi: “… Khoan đã, ta có một lời muốn nói với sư huynh.”

Lời của Doanh Vị khiến Hàn Phi dừng bước, mà theo Doanh Vị lên tiếng, bất kể là Tuân Tử, Phục Niệm hay đông đảo đệ tử Nho gia đều nhìn về phía hắn, không biết hắn có cao kiến gì.

Chỉ thấy Doanh Vị chậm rãi đứng dậy, chắp tay hành lễ với Hàn Phi, trầm giọng nói: “… Sư huynh đem pháp của Thương Quân, thế của Thận Đáo, thuật của Thân Bất Hại kết hợp chặt chẽ, quả thật kiến giải độc đáo, sư đệ bội phục.”

“Ta đối với phần lớn nội dung tư tưởng của sư huynh đều tán thành, nhưng sư huynh bài xích Khổng Tử, trách Mạnh Tử, cho rằng nhân nghĩa vô dụng, đạo đức giáo dục vô dụng, về điểm này ta lại có kiến giải khác.”

“Sư huynh không phân biệt thân sơ, không khác biệt quý tiện, nhất nhất theo pháp luật, há chẳng trái với nhân tính sao? Nếu thật sự lâu dài như vậy, ắt ân nghĩa thân thích tôn ti đều dứt, đây có thể là kế sách nhất thời, nhưng không thể dùng lâu dài!”

“Từ khi Chu Công sáng lập ngũ phục, tôn ti trưởng ấu mới có thứ tự, quan hệ quân thần, phụ tử mới được xác lập.”

“Dùng hình phạt hà khắc để ràng buộc hành vi của bách tính, nặng nhất không gì bằng liên tọa, mà nền tảng pháp luật của liên tọa, chính là phải lấy ngũ phục làm tham khảo.”

“Người sở dĩ bị pháp luật ràng buộc, bất kể có liên tọa hay không, là bởi vì họ biết mình phạm pháp sẽ liên lụy đến phụ mẫu, người thân, mà không phải hoàn toàn sợ hãi sự trừng phạt của pháp luật.”

“Bởi vậy, kẻ không cha không mẹ không thân thích, là kẻ dám làm trái pháp luật nhất, bởi vì họ không có lo lắng, mới dám biết luật mà phạm luật.”

“Mà ràng buộc người ta không phạm pháp, ngoài sự trừng phạt nghiêm khắc, chính là đạo đức trong lòng.”

“Nếu thật như sư huynh nói, cho rằng đức giáo vô dụng, vậy người trong thiên hạ đều không tu dưỡng phẩm đức, phải biết nhân tính vốn ác, há chẳng phải người người đều là kẻ ích kỷ tư lợi.”

“Sự trừng phạt của pháp luật không thể ràng buộc những kẻ này, chỉ khiến họ liều lĩnh mà thôi!”

“Thuần túy dựa vào pháp luật để ràng buộc bách tính, bách tính sẽ không ngừng tạo ra lỗ hổng pháp luật để trục lợi; thuần túy dựa vào đạo đức để ràng buộc con người, thì chỉ có thể ràng buộc những người không muốn vượt giới hạn, kẻ thật sự muốn vượt giới hạn thì không thể trói buộc được.”

“Bởi vậy theo ta thấy, đức hình cùng thi hành mới là chính pháp, suy nghĩ của sư huynh quá cực đoan.”

Doanh Vị dứt lời, Tuân Tử vẫn luôn mặt không biểu cảm cuối cùng cũng lộ ra một nụ cười, khẽ gật đầu.

Bởi vì Tuân Tử cho rằng nên dùng lễ để ràng buộc cái ác, dùng pháp luật để thiết lập trật tự, tư tưởng của Tuân Tử so với Nho gia bình thường có phần đặc biệt hơn, bởi Tuân Tử tin vào nhân tính ác.

Mà theo tư tưởng của người hiện đại, tư tưởng của Tuân Tử so với tư tưởng Nho gia và Pháp gia thời này cũng hợp lý hơn.

Về điểm này, suy nghĩ của Doanh Vị và Tuân Tử không hẹn mà gặp, tự nhiên khiến Tuân Tử tán đồng.

Tuy nhiên giữa hai người cũng có sự khác biệt, tư tưởng và lý luận của Tuân Tử vẫn thiên về cốt lõi Nho gia.

Mà suy nghĩ của Doanh Vị do ảnh hưởng tư duy của người hiện đại, cốt lõi thiên về Pháp gia hơn, chính là Nho Bì Pháp Cốt!