Ta sinh ra đã là kẻ tôi tớ, số kiếp đưa đẩy khiến ta xuyên không thành một nha hoàn, năm nay tròn tám tuổi, vừa bị bán vào nhà họ Lục, một gia tộc danh giá nức tiếng trong vùng, chuyên về thư hương lễ nghi.

Nhà họ Lục, tổ tiên từng có người đạt đến danh hiệu Thám Hoa, thăng tới chức Thừa tướng. Nhưng dạo gần đây, con cháu trong nhà chẳng mấy xuất chúng, chỉ còn giữ danh vọng mà lánh ở chốn vùng đất nhỏ Vũ Châu.

Tuy nhiên, con lạc đà gầy vẫn lớn hơn con ngựa, dù nhà họ Lục ngày càng suy yếu, không còn vinh quang như thuở trước, nhưng ở Vũ Châu, vẫn thuộc hàng thế gia đệ nhất.

Lục gia nổi danh là dòng dõi văn nhân thanh tao, gia phong nghiêm ngặt, yêu cầu đối với gia nhân cũng không hề thấp. Những đứa trẻ tám, chín tuổi như ta thường bị mua về, rồi được giao cho ma ma quản sự giáo dưỡng trong vòng hai năm.

Ma ma sẽ dạy từ việc thêu thùa, nữ công cho đến gia quy phép tắc, thậm chí còn mời quản gia hiểu biết sâu rộng dạy học chữ, tránh để nha hoàn chỉ là phường vô học, làm tổn hại thanh danh Lục gia.

Sau khi được đào tạo hai năm, sẽ tùy theo tư chất mà phân công.

Kẻ có tư chất tốt, dung mạo xinh xắn, có cơ hội trở thành nha hoàn thân cận của thiếu gia, tiểu thư. Nếu không, ít nhất cũng được làm nha hoàn hạng hai hoặc hạng ba, vào phòng chính để hầu hạ, có cơ hội hiện diện trước mặt chủ nhân. Còn những kẻ tư chất kém, chỉ có thể làm nha hoàn tạp vụ, gánh vác những công việc nặng nhọc.

Cùng ta nhập phủ còn có sáu cô gái, đều tầm tuổi bảy, tám, nhưng đã sớm hiểu rõ tiền đồ của mình.

Các nàng ấy đều chăm chỉ học nữ công thêu thùa, cùng với học chữ để lọt vào mắt chủ nhân.

Chỉ riêng ta, mỗi ngày chỉ theo ma ma quản sự học quy củ, quét dọn sân vườn, tưới nước cho cây, còn việc thêu thùa và học chữ thì lộn xộn chẳng ra gì.

Ma ma quản sự họ Vương, là người sống lâu năm trong phủ, từ nhỏ đã bị bán vào Lục gia.

Sau này được lão thái thái khi đó là đại phu nhân ban cho vị quản sự trong phủ làm thê, sinh ra một người con trai, nay là thân tín của lão gia, rất được trọng dụng.

Vương ma ma suốt đời sống ở Lục gia, chịu khó chịu khổ, được phu nhân hết lòng tin tưởng.

Ta thường theo sát bên Vương ma ma, cũng được bà yêu mến.

Nhưng mỗi khi nhìn thấy tác phẩm thêu của ta, bà không khỏi thở dài, “Cô bé này, sao tay chân lại vụng về thế chứ? Một con gà trống khỏe mạnh, con thêu thành con gà què mỏ vẹo mất rồi.”

“Thưa ma ma, thật ra, thứ con thêu là con nhạn lớn mà!”

Bà chỉ im lặng thở dài.

Còn về việc học chữ, ta lại càng kém hơn. Quản gia dạy mười chữ, ta viết đúng được năm chữ đã là tốt lắm rồi, khi thì thiếu nét, khi thì xiêu vẹo chẳng ra dáng chữ gì. Dẫu vậy, cũng coi như ta biết đôi ba chữ.

May mắn thay, ta vốn tính siêng năng, việc quét dọn hay chăm sóc cây cỏ đều luôn hăng hái, lại còn được Vương ma ma truyền dạy hết bí quyết.

Vì thế, sau hai năm, các cô gái khác đều được phân vào làm nha hoàn hạng hai, hạng ba, chỉ có ta nhờ Vương ma ma tiến cử mà trở thành nha hoàn tạp vụ ở Bác Nhã viện.

Bác Nhã viện là nơi ở của đại thiếu gia Lục Văn Quân.

Trong thế hệ nhà họ Lục, đại thiếu gia là người xuất sắc nhất, trẻ tuổi đã đỗ tú tài, văn chương nổi bật.

Mọi kỳ vọng lớn lao đều đặt lên vai thiếu gia, mang theo hy vọng phục hưng Lục gia.

Để thiếu gia có thể yên tâm đèn sách, trong viện chỉ có hai nha hoàn hạng hai, là Hồng Hạnh và Bích Đào, phụ trách việc dọn dẹp trong phòng thiếu gia.

Các việc thân cận khác như mài mực, thay y phục hay sắp xếp thư án đều do tiểu đồng Trương Sinh và nhũ mẫu Trương ma ma lo liệu.

Vương ma ma dẫn ta vào Bác Nhã viện, bái kiến thiếu gia, xin thiếu gia ban cho ta một cái tên.

Khi đó, thiếu gia đang ngồi bên bàn đọc sách, vừa hay đọc đến câu “Dương hoa lạc tần tử quy đề” (Hoa dương rụng hết, chim quy kêu). Thiếu gia nhìn ta, thấy ta nước da ngăm đen, người gầy gò, tựa như con chim sẻ nhỏ, liền ban cho ta tên là Tử Quy (Chim Quy).

Một người đàng hoàng, lại bị gọi theo tên một loài chim, lòng ta chẳng khỏi chua xót. Nhưng cũng chỉ biết cung kính tạ ơn, cúi đầu lui ra.

Từ đầu đến cuối, ta chưa từng dám ngẩng đầu nhìn thiếu gia, bởi lẽ, đó không hợp quy củ.

Ta sống ở phòng người hầu phía sau Bác Nhã viện, cùng với một bà lão họ Lý và hai nha hoàn tạp vụ khác, một người tên Xuân Mai, một người tên Hồng Mai.

Hồng Hạnh và Bích Đào không ở chung với chúng ta, họ ở gần phòng thiếu gia hơn, tiện cho việc trực đêm.

Lý ma ma cũng là người cũ trong phủ, chỉ vì trẻ tuổi đã mất chồng, sau đó ở lại Lục gia mà không tái giá.

Dù sao thì trong phủ, bà không cần phải lo chuyện cơm ăn áo mặc, đến khi già, phủ cũng sẽ chuẩn bị cho bà một cỗ quan tài cùng chút tiền giấy để lo hậu sự.

Lý ma ma đối xử với chúng ta rất tốt, có lẽ vì bà không có con cái, nên xem chúng ta như con mà dạy dỗ.

Bất cứ khi nào chủ nhân ban thưởng đồ ăn ngon, bà đều để dành cho chúng ta. Quần áo rách, bà cũng là người đầu tiên vá lại. Chúng ta, những cô bé không thể ra ngoài, mỗi lần bà đi đâu đều mang về cho chúng ta chút đồ chơi mới, có khi là một đóa hoa cài đầu xinh xắn, có khi là bánh ngon của Hồng Thuận Trai.

Nhưng nếu chúng ta phạm sai lầm, Lý ma ma cũng nghiêm khắc phạt chúng ta không nương tình.

Lý ma ma thường bảo:

“Phận là hạ nhân, phải giữ đúng bổn phận, làm tốt việc của mình. Đừng học theo bọn hồ ly tinh, cả ngày không lo làm việc, chỉ nghĩ cách quyến rũ con trai nhà người ta, mơ mộng làm thiếp thất. Không sợ phu nhân biết rồi xé xác chúng ra à? Ta khinh, hạng người này đúng là mặt dày không biết xấu hổ!”

“Ta nói các ngươi nghe cho rõ, phải nhớ kỹ thân phận của mình, đừng có mà mơ tưởng những điều không đâu. Nếu không chờ đến khi phu nhân ra tay, ta sẽ tự mình rạch nát mặt các ngươi, rồi đánh gãy chân các ngươi trước đó!”

Ta hiểu ngay bà đang ám chỉ ai.

Trước đây, khi Xuân Mai và Hồng Mai tán gẫu, ta đã nghe qua.

Xuân Mai nói: “Này, ngươi có thấy không? Hôm nay Bích Đào cài một đóa hoa đào hồng lên tóc.”

Hồng Mai đáp: “Ta thấy rồi, hoa đào hồng mà lại đi phối với áo xanh, đúng là kỳ cục.”

“Chẳng qua nàng ta cố ý làm vậy để thu hút sự chú ý của thiếu gia. Nhưng đáng tiếc thay, đại thiếu gia một lòng chuyên chú đèn sách, chẳng thèm để mắt đến nàng ta.”

Đã tròn một năm ta sống trong Bác Nhã viện, vậy mà chưa từng gặp mặt thiếu gia.

Lý do bởi trong Bác Nhã viện có quy củ, việc quét dọn tạp vụ phải hoàn thành khi chủ nhân không có mặt, tuyệt đối không được quấy rầy việc học hành của thiếu gia.

Vì thế, mỗi ngày, ta đều dậy từ canh Dần, quét dọn xong xuôi trước giờ Thìn.

Trước khi thiếu gia từ trường về, ta cũng tranh thủ chăm sóc hoa cỏ trong vườn.

Thời gian còn lại, ta cùng Lý ma ma, Xuân Mai và Hồng Mai ngồi trong hậu viện giặt giũ, may vá, không có cơ hội nào gặp được thiếu gia.

Đôi khi, Vương ma ma đến thăm ta.

Bà vốn quen biết với Lý ma ma, nên hai người thường tụ họp lại cùng trò chuyện, uống rượu.

Ta ngồi bên cạnh, nghe họ nói chuyện mà đôi khi ngủ quên mất. Khi tỉnh dậy, trên người thường được đắp tấm áo của Vương ma ma, hoặc chiếc chăn của Lý ma ma.

Nhũ mẫu của thiếu gia, Trương ma ma, cùng Hồng Hạnh thỉnh thoảng cũng ghé qua hậu viện thăm chúng ta, mang theo chút điểm tâm cũ từ phòng chính.

Chỉ có Bích Đào là chưa bao giờ ghé qua. Điều này cũng dễ hiểu, vì nàng ta một lòng muốn làm thiếp của thiếu gia, chẳng thèm để mắt đến những nha hoàn thô thiển như chúng ta.

Trong phủ, nha hoàn thường có bốn con đường. Tốt nhất là có thể leo lên giường chủ tử, thuận lợi trở thành thông phòng. Nếu may mắn sinh được con trai, có thể trở thành thiếp thất, dù địa vị vẫn thua xa chính thất phu nhân, nhưng ít ra cũng là một nửa chủ tử, ăn mặc không thiếu, thậm chí còn có hai nha hoàn phục vụ. Thật là mỹ mãn!

Con đường thứ hai là khi đến tuổi, sẽ được chủ nhân chỉ hôn cho một người. Có thể là tiểu tư trong phủ hoặc quản sự ở trang viên. Nếu không muốn lập gia đình, có thể sống như vậy trong phủ, đợi đến khi già, sẽ có người lo liệu hậu sự.

Con đường thứ ba, là có thân nhân đến chuộc ra khỏi phủ. Thường những nha hoàn làm việc lâu năm hoặc được chủ nhân yêu quý, chủ nhân sẽ không gây khó dễ, thậm chí còn cho thêm một khoản tiền lớn để họrời đi.

Con đường cuối cùng, cũng là ít ai chọn, chính là tự mình dành dụm đủ tiền để chuộc thân. Con đường này không phổ biến, bởi lẽ chi phí chuộc thân khá cao, hơn nữa nha hoàn tự chuộc thân thường không có thân thích bên ngoài, sống cũng khó khăn, chẳng bằng ở lại trong phủ, ít ra còn có cơm ăn áo mặc. Thêm vào đó, nha hoàn tự chuộc thân thường bị coi là vô tình vô nghĩa, không được người khác quý mến.

Ngày qua ngày, ta đã ở Bác Nhã viện hai năm mà vẫn chưa từng gặp thiếu gia.

Xuân Mai và Hồng Mai đôi khi lén lút nấp ở góc tường hậu viện để ngắm thiếu gia khi tan học, nhưng nếu bị Lý ma ma bắt gặp, chắc chắn sẽ bị đánh mắng không thương tiếc.

Ta không phải kẻ tự chuốc lấy khổ, cũng chẳng có lý do gì phải chịu phạt vì một nam nhân mà ta chưa từng gặp mặt. Thật là nực cười!

Tháng tám, vừa qua trung thu, thời tiết bắt đầu chuyển lạnh, Lý ma ma bắt đầu ho nhẹ.

Lúc đầu, bà chẳng để tâm, nghĩ chỉ là cảm lạnh, vài hôm sẽ khỏi. Nhưng đến ngày hôm đó, khi chúng ta đang giặt giũ, bà đột nhiên ho kịch liệt, phun ra một ngụm máu tươi rồi ngã lăn ra đất, bất tỉnh.

Ta vội vàng đỡ bà dậy, lòng đầy sợ hãi. Lý ma ma là người đối xử tốt nhất với ta từ khi ta bước đến thế giới này, rồi vào phủ này.

Trong đầu ta chỉ có một ý nghĩ duy nhất: “Ma ma không thể có chuyện gì được.”

Ta lập tức bóp huyệt nhân trung của bà, lần đầu tiên bất chấp tất cả mà chạy ra khỏi Bác Nhã viện. Lục phủ quả thật rộng lớn, ta chạy mãi, qua một cửa tròn, đi qua một chiếc cầu nhỏ, rồi chạy thêm ba con đường nhỏ, cuối cùng từ xa mới thấy Vương ma ma trong hoa viên.

Ta quỳ sụp xuống trước mặt bà ấy, thở dốc và khóc nức nở, nói:

“Vương ma ma, xin người cứu lấy Lý ma ma! Bà ấy vừa mới thổ huyết rồi ngất xỉu. Cầu xin người, xin hãy giúp đỡ, mời đại phu đến xem bệnh cho bà ấy!”

Ta khóc đến khản cả giọng, hoàn toàn không nhận ra bên cạnh còn có người khác.